Zajęcia neurologopedyczne skierowane są do osób dorosłych, u których z powodu uszkodzenia mózgu i/lub choroby ośrodkowego układu nerwowego (procesów chorobowych) doszło do zaburzeń mowy i/lub komunikacji językowej. Zazwyczaj ma to miejsce w wyniku udaru mózgu lub innego uszkodzenia mózgu czy rdzenia kręgowego, np. na skutek wypadku komunikacyjnego, a niekiedy w wyniku operacji neurochirurgicznych, nowotworów, procesów zapalnych, jak również uszkodzenia mózgu w wyniku zatrucia toksynami.
W wyniku uszkodzenia mózgu może dojść do zaburzeń mowy o charakterze afazji, co objawia się częściową utratą zdolności mówienia (afazja czuciowa, afazja ruchowa, afazja mieszana) lub całkowitą utratą zdolności mowy (afazja globalna). Konsekwencją poważnych uszkodzeń mózgu może być także stan wegetatywny, w którym osoba wydaje się być przytomna, ale nie daje oznak tego, że jest świadoma miejsca, w którym przebywa, sytuacji, obecności innych osób, jednakże wykazuje odruchowe reakcje takie jak grymas bólu czy wyprężenie ciała. Z kolei w stanie minimalnej świadomości pacjent wykazuje ograniczone, ale czytelne oznaki świadomości samego siebie oraz otoczenia. Odpowiedzi mogą być niestałe, ale muszą być odtwarzalne.
Oddziaływania neurologopedyczne skierowane są także do osób dotkniętych chorobami neurodegeneracyjnymi takimi jak: choroba Parkinsona, choroba Wilsona, choroba Alzheimera, demencja starcza, otępienie z ciałami Lewy'ego, stwardnienie rozsiane (SM), stwardnienie zanikowe boczne (SLA), rdzeniowy zanik mięśni. Wsparcia terapeutycznego wymagają również pacjenci z chorobą nerwów obwodowych, dystrofią mięśniową, dysfagią, a także porażeniem nerwu twarzowego. Z terapii neurologopedycznej korzystają także pacjenci z zaburzeniem czynności mówienia w aspekcie ruchowym, realizacyjnym, czyli dyzartrią (spastyczna, wiotka, hipokinetyczna, hiperkinetyczna, ataktyczna).
Postępowanie neurologopedyczne poprzedzone jest wywiadem, badaniem neurologopedycznym uzupełnionym o analizę wyników badań neurologicznych i neuroobrazowych. W planowaniu terapii uwzględnia się przyczynę zaburzeń mowy z uwzględnieniem różnic w rokowaniu w chorobach niepostępujących (np. udar) i postępujących (np. choroby neurodegeneracyjne). Terapia obejmuje specyficzne formy bezpośredniego treningu poszczególnych dysfunkcji motorycznych, takich jak: ćwiczenia poprawiające napięcie, zakres, precyzję i tempo ruchu mięśni aparatu mowy, stymulacje termiczne, dotykowe i smakowe lub elektrostymulację, ćwiczenia poprawiające funkcje oddechowo-fonacyjne, trening precyzji artykulacji oraz usprawnianie cech prozodycznych mowy (tempa, intonacji, akcentowania). Istotne jest także kompensowanie stałych deficytów w celu poprawy funkcjonalnej komunikatywności mowy.